مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات وزارت جهاد کشاورزی در گزارش آمارنامه کشاورزی، جزییاتی از وضعیت بخش محصولات باغبانی و گلخانه ای کشور را منتشر کرد.
پیش از این در گزارشی تحت عنوان سطح، تولید و عملکرد محصولات زراعی سال ۱۳۹۹-۱۴۰۰ جزییاتی از وضعیت زمین های زراعی نیز منتشر شد.
مساحت باغات کشور چقدر است؟
بر اساس این گزارش، در سال ۱۳۹۹ مساحت کل باغات کشور اعم از بارور و غیرباور حدود ۲.۹۸ میلیون هکتار بوده که از این میزان ۸۶.۹ درصد باغات آبی و مابقی به صورت دیم بوده است. باغات غیر بارور در کل ۱۴ درصد از مساحت کل باغات را در برگفته اند.
همچنین در سال مورد اشاره حدود ۲۴.۴ میلیون تن محصولات باغی و گلخانه ای برداشت شده است که ۹۴.۱ درصد از این میزان محصول باغات آبی بوده است.
بیشتر باغات کشور کدام محصولات را تولید می کنند؟
در جدول زیر میزان سطح اختصاص یافته به انواع محصولات باغی و گلخانه ای از حدود ۲.۶ میلیون هکتار باغ بارور و سهم هر محصول از ۲۴.۴ میلیون تن محصول نهایی بر حسب درصد در کشور مشخص شده است.
نوع محصول | سطح کشت(درصد) | میزان تولید(درصد) |
میوه های دانه دار | ۹.۷ | ۱۸.۶ |
میوه های هسته دار | ۹.۳ | ۱۱ |
میوه های دانه ریز | ۱۱.۵ | ۱۴.۳ |
میوه های خشک* | ۲۸.۹ | ۳.۴ |
میوه های سردسیری | ۰.۹ | ۰.۲ |
میوه های نیمه گرمسیری | ۲۷.۶ | ۳۶.۶ |
میوه های گرمسیری | ۰.۴ | ۰.۹ |
میوه های گلخانه ای | ۰.۵ | ۱۲.۶ |
سایر | ۱۱.۱ | ۲.۵ |
*میوه های خشک شامل: پسته، بادام، گردو، فندق، سنجد و سایر
بیشترین سطح بارور به ترتیب مربوط به پسته با ۱۶.۶ درصد، انگور ۱۱.۱ درصد، خرما ۸.۹ درصد، سیب ۸.۷ درصد و پرتقال ۶.۲ درصد بوده است.
بیشترین میزان تولید نیز مربوط به سیب ۱۷.۳، پرتقال با ۱۴ درصد، انگور با ۱۳.۹ درصد، خیارگلخانه ای ۷.۹ و خرما ۵.۵ درصد است.
کدام استان ها بیشترین میزان تولید محصولات باغی و گلخانه ای را به خود اختصاص داده اند؟
بر اساس اطلاعات این گزارش بیشترین میزان تولید بر حسب وزن محصولات به استان های مازندران، فارس و تهران تعلق دارد.
در جدول زیر، درصد سهم هر استان و نوع اقلیم هرکدام از آنها به ترتیب رتبه ها ذکر شده است.
رتبه | نام استان | سهم از تولیدات محصول نهایی(درصد) | اقلیم |
۱ | مازندران | ۱۲.۶ | معتدل خزری |
۲ | فارس | ۱۲.۶ | گرم و خشک/ کوهستانی |
۳ | تهران | ۶.۷ | کوهستانی |
۴ | آذربایجان غربی | ۶.۲ | کوهستانی |
۵ | جنوب استان کرمان | ۵.۵ | گرم و خشک |
۶ | آذربایجان
شرقی |
۵.۱ | کوهستانی |
۷ | خراسان رضوی | ۴.۵ | گرم و خشک |
۸ | اصفهان | ۳.۶ | گرم و خشک |
۹ | یزد | ۳.۵ | گرم و خشک |
۱۰ | هرمزگان | ۳.۳ | گرم و شرجی |
۱۱ | همدان | ۳.۲ | کوهستانی |
۱۲ | گیلان | ۲.۸ | معتدل خزری |
۱۳ | قزوین | ۲.۶ | کوهستانی |
۱۴ | کرمان | ۲.۵ | گرم و خشک |
۱۵ | سیستان و بلوچستان | ۲.۴ | گرم و خشک/ شرجی |
۱۶ | مرکزی | ۲.۳ | کوهستانی |
۱۷ | البرز | ۲.۲ | کوهستانی |
۱۸ | زنجان | ۲ | کوهستانی |
۱۹ | سمنان | ۱.۹ | گرم و خشک |
۲۰ | کردستان | ۱.۸ | کوهستانی |
۲۱ | خوزستان | ۱.۷ | گرم و شرجی/ کوهستانی |
۲۲ | اردبیل | ۱.۵ | کوهستانی |
۲۳ | کرمانشاه | ۱.۴ | کوهستانی |
۲۴ | بوشهر | ۱.۴ | گرم و شرجی |
۲۵ | لرستان | ۱.۲ | کوهستانی |
۲۶ | کهگیلویه و بویراحمد | ۱.۲ | کوهستانی |
۲۷ | گلستان | ۱.۱ | معتدل خزری |
۲۸ | چهارمحال و بختیاری | ۱ | کوهستانی |
۲۹ | خراسان شمالی | ۰.۹ | کوهستانی |
۳۰ | خراسان جنوبی | ۰.۶ | گرم و خشک |
۳۱ | قم | ۰.۴ | گرم و خشک |
۳۲ | ایلام | ۰.۱ | کوهستانی |
حضور استان هایی نظیر البرز، زنجان، کردستان، کرمانشاه، اردبیل، لرستان، کهگیلویه و بویر احمد، گلستان و چهارمحال و بختیاری علی رغم دارا بودن منابع آبی و اقلیم متناسب با باغبانی در نیمه دوم جدول از نکات حائز اهمیت گزارش وزارت جهاد کشاورزی است.
از سوی دیگر این گزارش نشان می دهد که ۷۴.۲ کل محصول سیب در سال ۱۳۹۹ در ۵ استان آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، فارس، تهران و اصفهان تولید شده است. با توجه به آب بری قابل ملاحظه محصول سیب، رتبه این استان ها و این محصول در تولیدات کشور قابل ملاحظه است.
در تولید پرتقال، ۹۱ درصد کل تولید کشور در ۵ استان مازندران، جنوب استان کرمان، فارس، گیلان و هرمزگان صورت پذیرفته است.
همچنین حدود ۵۵ درصد تولید انگور کشور در ۵ استان فارس، همدان، قزوین، خراسان رضوی و آذربایجان شرقی تولید دشه است. اما در حوزه تولید خیار به عنوان یک محصول آب بر، این نکته جالب توجه است که سه استان تهران، جنوب کرمان و یزد با ۷۴ درصد از سهم تولید، بیشترین میزان تولید این محصول را به خود اختصاص داده اند. پنجمین محصول بخش باغات خرما است که ۶۳.۳ درصد از کل تولید این محصول به ترتیب در استان های سیستان و بلوچستان، فارس، جنوب استان کرمان و خوزستان صورت گرفته است.