انواع بکرباری در درختان میوه
روش بکرباری (بکرزایی) یا پارتنوکارپی به معنی کاشت میوه های بدون هسته یا میوه های بدون بذر می باشد که در شرایطی که گرده افشانی محدودیت دارد، استفاده می شود.
انواع بکرباری در درختان میوه:
– بکرباری رویشی یا خودبخودی:
در این روش میوه بدون عمل گرده افشانی و تلقیح حاصل می شود مثل نارنگی اونشو یا ساتسوما، پرتقال واشنگتن ناول، موز، برخی ارقام خرمالو، برخی ارقام سیب، گلابی ویلیامز و برخی ارقام انجیر.
– بکرباری اختیاری:
در این روش در صورت امکان گرده افشانی میوه های دانه دار و در صورت عدم امکان گرده‌افشانی میوه های بی دانه به وجود می آید مثل میوه های آناناس.
– بکرباری تحریک شده:
در این روش با محلول پاشی مواد محرک (مثل مشتقات مصنوعی اکسین ها) میوه های بی دانه تشکیل می شود. این عمل در ارقام انجیر، توت فرنگی قابل اجرا می باشد و اکسین پاشیده شده سبب تحریک رشد تخمدان می گردد.
– بکرباری کاذب:
در این نوع بکرباری گرده افشانی و تلقیح انجام می گیرد. اما تخمک تلقیح یافته در مرحله ای از رشد دچار سقط جنین گردیده و از رشد باز می ماند.
بکرباری کاذب را می توان در ارقام بی دانه انگور، همچون رقم انگور بیدانه سفید و قرمز مشاهده کرد. در برخی از ارقام درختان میوه برای افزایش کمیت و کیفیت میوه و نیز برای برطرف مردن ناسازگاری بین دانه گرده و مادگی از دانه های گرده ارقام دیگر همان درختان میوه استفاده می شود که آنها را ارقام گرده دهند یا گرده زا می نامند.
درختان میوه سیب، گیلاس، گلابی و بادام برای گرده‌افشانی بهتر، نیاز به ارقام گرده زا دارند. عامل گرده افشانی که موجب انتقال دانه گرده از رقم گرده زا به رقم مورد نظر می شود در درختان میوه، باد و یا حشرات می باشد.
منبع: کتاب میوه کاری